Việt Nam và Hoa Kỳ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 12/7/1995. Trải qua 20 năm, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã được tăng cường trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt, quan hệ hợp tác về kinh tế - đầu tư - tài chính - thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không ngừng được đẩy mạnh.
Quan hệ hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ những năm qua đã có bước tiến tốt đẹp. Kim ngạch thương mại hai chiều luôn được duy trì và phát triển. Nếu như năm 2002, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Hoa Kỳ mới đạt 2,89 tỷ USD thì đến năm 2014 tăng lên 35 tỷ USD (tăng gấp 12,1 lần).
Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ tăng trưởng liên tục trong suốt 15 năm qua. Từ tỷ lệ khiêm tốn là 1% tổng giá trị xuất khẩu của ASEAN vào Mỹ năm 2000, kết thúc năm 2014, Việt Nam đạt 22% tổng giá trị xuất khẩu của khu vực vào thị trường này (tăng gần 36 lần). Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam vượt qua các đối thủ trong khu vực để trở thành quốc gia xuất khẩu lớn nhất khu vực vào thị trường Hoa Kỳ.
Theo các chuyên gia kinh tế, xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ sẽ còn tăng mạnh trong những năm tiếp theo. Đến năm 2020, xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ dự kiến đạt xấp xỉ 57 tỷ USD và chiếm 34,1% tổng giá trị xuất khẩu của khu vực ASEAN vào thị trường này.
Ông Cù Chí Lợi, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Châu Mỹ cho biết: “Nền kinh tế Mỹ đã bắt đầu vượt qua giai đoạn khủng hoảng và đi vào giai đoạn phục hồi, phát triển. Những cơ hội cho xuất khẩu hàng hóa Việt Nam vào Hoa Kỳ sẽ rất lớn, lớn hơn rất nhiều so với những năm trước, bởi vì kinh tế họ phát triển, tiêu dùng sẽ gia tăng thì điều kiện đó sẽ hỗ trợ cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận vào thị trường Mỹ trong năm 2015 sáng sủa hơn so với những năm trước”.
Bên cạnh quan hệ thương mại, Hoa Kỳ cũng là một trong những đối tác đầu tư lớn của Việt Nam. Tính đến tháng 2 năm nay, Hoa Kỳ có 729 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn khoảng 11 tỷ USD, đứng thứ 7 trong 101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.
Hiện nhiều tập đoàn lớn của Hoa Kỳ như Intel, Microsoft, IBM, Ford, Cocacola, PepsiCo, Cargill, P&G… đã có mặt tại Việt Nam. Trong đó, 2 tập đoàn công nghệ hàng đầu của Hoa Kỳ là Intel và Microsoft đang có những dự án lớn để đẩy mạnh hơn nữa hoạt động đầu tư tại Việt Nam, biến nơi đây thành cứ điểm sản xuất quan trọng của mình trên toàn cầu.
Bà Sherry Boger, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam cho rằng: Việt Nam là điểm đến hấp dẫn hàng đầu đối với giới đầu tư nước ngoài ở khu vực Đông Nam Á khi nằm trên tuyến giao thương huyết mạch, chi phí nhân công rẻ và triển vọng tăng trưởng tích cực. Tiềm năng hợp tác thương mại – đầu tư giữa hai nước còn rất lớn và có nhiều cơ hội để nâng kim ngạch song phương trong thời gian tới thông qua các Hiệp định thương mại tự do cũng như nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam.
Bà Sherry Boger cho biết: “Quốc hội Mỹ đã và đang tiến gần tới việc phê duyệt Quyền xúc tiến thương mại để nhanh chóng phê chuẩn TPP. Chúng tôi hy vọng rằng Việt Nam và Hoa kỳ sẽ có cuộc đàm phán thành công. Chúng tôi ủng hộ TPP vì Hiệp định này sẽ đặt nền móng cho hội nhập khu vực, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Hợp tác trong TTP sẽ trở thành cơ sở và động lực cho quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ được công bố vào tháng 7/2013. Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang rất mong muốn TPP sớm đàm phát thành công. Đồng thời, các doanh nghiệp Hoa Kỳ cũng đã và đang tìm kiếm các cơ hội đầu tư, phát triển ở Việt Nam”.
Có thể thấy, trong 20 năm qua, quan hệ kinh tế Việt Nam – Hoa Kỳ đã có bước phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, quan hệ này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Nhìn tổng thể, tiềm năng và cơ hội cho các doanh nghiệp của cả 2 nước trong việc khai thác thị trường của nhau và hợp tác đầu tư còn rất lớn. Hiện, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang đi đến những vòng đàm phán cuối cùng và Việt Nam đang tiến gần tới việc ký kết và phê chuẩn TPP. Hiệp định này được kỳ vọng sẽ kết thúc trong năm nay, mở ra nhiều cơ hội về thị trường cũng như mức độ hợp tác giữa các nhà đầu tư của Việt Nam và Hoa Kỳ trong thời gian tới.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng: với việc tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, Việt Nam có nhiều thuận lợi trong việc mở rộng hơn nữa thị trường xuất khẩu đối với các mặt hàng có thế mạnh đến các thị trường trong khối TPP, trong đó có Hoa Kỳ. Đồng thời, Việt Nam cũng là một thị trường đầy tiềm năng đang chờ đón dòng đầu tư mới từ Hoa Kỳ. Trong thời tới, hy vọng Hoa Kỳ sẽ trở thành nhà đầu tư số 1 cũng như đối tác xuất nhập khẩu số 1 của Việt Nam. Sắp tới, xu hướng Hoa Kỳ tăng cường đầu tư vào Việt Nam trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, cũng như trong lĩnh vực công nghiệp, tin học, điện tử, nông nghiệp, thương mại, du lịch… sẽ tăng lên nhanh chóng”.
Các chuyên gia kinh tế dự báo thương mại hai chiều giữa Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2015 sẽ vượt xa con số 35 tỷ USD của năm 2014. Lý do là Việt Nam đang ngày càng làm tốt hơn việc cải cách các thủ tục hành chính, cải tiến về kỹ thuật, nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu. Ngoài ra, sẽ có một làn sóng đầu tư lớn của các nhà đầu tư từ Hoa Kỳ vào Việt Nam trong thời gian tới. Nhìn tổng thể, quan hệ hai nước trong 20 năm qua đã phát triển tích cực, tạo đà để hai bên tiếp tục đưa quan hệ đối tác toàn diện đi vào chiều sâu trong năm 2015 và những năm tiếp theo. Tuy nhiên, năm 2015 sẽ là thời điểm quan trọng, mang tính đột phá và là cơ hội tốt để thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, nhất là trong lĩnh vực thương mại và đầu tư.