Rau quả Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế của mình khi mở rộng thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng thế mạnh, tuy nhiên các sản phẩm rau quả của Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn về kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt là những sản phẩm tiêu thụ ở thị trường trong nước. Việt Nam muốn giữ được thị trường nội địa và tìm các xuất khẩu thì chất lượng rau quả phải được đảm bảo, tạo niềm tin với người tiêu dùng mà vấn đề lớn nhất là hạn chế tồn dư thuốc bảo vệ thực vật (BVTV).
Theo ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục BVTV (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), việc kiểm soát tốt tồn dư thuốc BVTV sẽ giúp chúng ta giữ được thị trường trong nước và hướng đến xuất khẩu. Thị trường nước ngoài khắt khe đối với việc sử dụng thực phẩm, nhất là vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó doanh nghiệp Việt Nam phải quan tâm hơn nữa đến chất lượng sản phẩm khi xuất khẩu. Thêm nữa, không có chu trình nông nghiệp an toàn GAP (Good Agricultural Practices), trái cây và rau quả Việt Nam không những tiếp tục bị sa sút trong xuất khẩu mà còn gặp khó khăn ngay ở thị trường trong nước vì không thể cạnh tranh với hàng ngoại.
Thời gian qua, đã có rất nhiều sản phẩm rau quả Việt Nam sau khi kiểm soát tốt dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đã tìm được thị trường xuất khẩu có giá trị gia tăng cao, ổn định. Ví dụ như mặt hàng xoài Cát Chu, do được kiểm soát chặt chẽ từ khâu trồng trọt đến khi thu hoạch, xoài Cát Chu đã tìm vào được thị trường Nhật Bản - một thị trường khó tính về an toàn thực phẩm đã đón nhận khá tốt và có ngay các đơn hàng tiếp theo. Ngay ở thị trường trong nước, việc lạm dụng sử dụng thuốc bảo vệt thực vật khiến niềm tin của người tiêu dùng bị bào mòn, việc tìm được nguồn rau quả sạch, không chỉ là khó khăn với người tiêu dùng mà ngay cả với những người muốn tham gia phân phối dòng hàng này.
Theo ông Nguyễn Xuân Hồng, hiện danh sách quản lý của Cục BVTV có khoảng 1.600 hoạt chất hỗn hợp, hoạt chất thuốc BVTV với khoảng 4.100 tên thương phẩm. Trong Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật mới được Quốc hội thông qua, Cục BVTV đã đưa vào một loạt điều khoản, yêu cầu nhằm siết chặt và hạn chế việc kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV. Với những cây trồng ăn trực tiếp và có nguy cơ cao như rau, cây ăn quả hay chè, từ năm 2014 đến nay, Cục BVTV sau khi nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng đã rút gọn hoạt chất thuốc BVTV dành cho những loại cây trồng này xuống mức tối thiểu và theo hướng thuốc sinh học là chính.
Việc niêm yết cấm sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, tăng cường quản lý nhà nước về thuốc trừ sâu, cũng như tuyên truyền, khuyến cáo cho nông dân về thiệt hại do thuốc trừ sâu gây ra...là những việc cần làm tích cực, thường xuyên. Một cách tiếp cận tốt hơn đến thị trường nông sản thế giới là việc Việt Nam phải tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn quốc tế về nông sản và thực phẩm, như IPPC, OIE, CODEX, GMP...
